Aile; ilk insanın yaratıldığı zamandan günümüze kadar yaşamış olan toplumların temelini oluşturmakla birlikte her dönem toplumun ihtiyaç ve taleplerine göre değişim göstermiş, topluma yön vermiştir. Ailenin güçlendirilmesi, sağlıklı olarak devamlılığının sağlanması, aile üyelerinin bireyselleşebilmesi, toplumun gelişmesi açısından önem arz etmektedir.
Aile ile ilgili ilk çalışmalar Freud’la başlamıştır. Freud’un çalışmalarının uzun süreli olması ve ailenin sadece semptom gösteren bireyi ile çalışması bu alanda çalışan bilim insanlarını alternatif tedavi yöntemlerinin arayışına yönlendirmiştir bu doğrultuda, Alfred Adler tedavi ettiği çocukların ailelerinin yanına döndükten sonra tekrar eski hallerine döndüklerini fark edince ilgisini aileler ile çocuklar arasında ki etkileşim üzerinde yoğunlaştırmış ve 1920’de aile eğitim merkezlerini kurmuştur. Aile danışmanlığı, alanda çalışan bir çok bilim insanının katkısıyla gelişmiştir, gelişmeye de devam etmektedir.

Modernleşme ile Aile Yapısı

Modernleşme ile birlikte ailelerin yapısı ve işlevi de değişmiştir, boşanmış aileler, tek ebeveynli aileler ve toplumun değişimine uyum sağlamakta zorlanan aileler, toplumda yalnızlaşmakta ve topluma uyum sağlamakta zorlanmaktadırlar bu durum aile üyelerin de sosyal adaptasyon ve ruhsal sıkıntılara neden olmaktadır. Yaşadıkları zorlu süreçte ailelere gerekli desteği sağlamak amacıyla yapılan çalışmalardan biri de aile danışmanlığı hizmetidir.
Aile danışmanlığın da ailelerle çalışılan iki ana konu vardır.
Birincisi ailelerin eğitimi; evlilik öncesi danışmanlık, ekonomik problemler, çocukların yetiştirilmesi ve eğitilmesi ile ilgili konular, kök aileler ile ilişkilerin düzenlenmesi, etkili iletişim becerilerini kazanma, çatışma ve problem çözme stratejileri geliştirebilme, cinsellikle ilgili konuları ya da problemleri konuşabilmelerini sağlama ve her ailenin kendine özgü işleyişini oluşturabilmeleri ve yönetebilmeleri konusunda destek olmaktır.
İkincisi ise; ilişkisel dinamikleri ile ilgili bilgi edinmek amacıyla genogram, ailenin heykelini yapma, terpötik kartlar, kum terapisi gibi farklı teknikleri kullanılarak ailenin kuralları, rollerin dağılımı, bireysel sınırlar, kök ailelerle ilişkiler, sosyal ilişkilerini anlamaya çalışmak ve farkındalık kazanmaları, gereken değişiklikleri sağlama konusunda, aile danışma kuramlarından yararlanarak belirli etik kurallar çerçevesinde aileye müdahalede bulunmak, değişim ve dönüşüm konusunda aileyi desteklemektir.

Aile Danışmanlığı

Aile danışmanlığında; ailenin işleyen bir sistem olduğu düşünüldüğünden dolayı ailede ki etkileşim örüntüleri değerlendirilir, aksayan yönlerin aileye fark ettirilmesi sağlanır. Danışmanlık süreci bütün aileyi kapsayacağı gibi ailenin tek bir üyesi ile de yürütülebilir çünkü sistemde ki küçük bir değişikliğin bütün sistemi etkileyeceği düşünülmektedir.
Aile danışmanlığında danışma süreci aile ile birlikte karar verilen hedefler ve stratejiler doğrultusunda yapılmakta, süreç üç aşamadan oluşmaktadır.
ilk oturumda; danışman kendini tanıtır, aile ile ilgili genel bilgileri öğrenir ve ailenin yaşadığı problemle aile sistemi arasında ki ilişkiyi anlamaya çalışır. Bazı durumlarda aileler çok yoğun duygularla gelirler bundan dolayı önce aile bireylerinin yaşadığı yoğun duyguların biraz hafifletilmesi ve aile bireylerinin rahatlamaları sağlanır.
Orta evre; bu evre de danışman aileyi kapsar, duruma göre onlara ev ödevleri ya da aile ile farklı çalışmalar yapar, küçük küçük değişimler sağlanarak ailenin kalıplaşmış ve onlara zarar veren yapılarını değiştirme konusunda aileyi destekler özellikle kalıplaşmış örüntülerin değiştirilmesi aile açısından zor bir süreç olabilir ilk defa deneyimledikleri yaşantılar aile açısından olumlu yönde olsa da aile üyeleri bu yeni duruma adapte olmakta zorlanabilir hatta direnç gösterebilirler.
Sonlandırma; Ailenin orta ve uzun vadeli hedefleri gerçekleştiğinde ve ailede küçük ve yapısal değişimler olmaya başladığında danışman aileyi süreci sonlandırma konusuna yavaş yavaş hazırlar, aile ve danışman birlikte, sürecin sonlanması gerektiğinde hem fikir olduklarında planlı bir şekilde süreç sonlandırılır.

 

Aile Danışmanı
Fatma Hakyemez Usta